نخبه واقعی استعداد خود را در خدمت مأموریت‌های تحول‌ساز، منفعت عمومی، نظم اجتماعی، امنیت ملی، اقتدار کشور و خدمت به بشریت قرار می‌دهد و در برابر اهداف شوم دشمنان بشریت می‌ایستد.
روز ملی نخبگان با نام و یاد شهید دکتر مصطفی چمران (تغمده الله برحمته الواسعه) ثبت گردیده است. او متولد ۱۰ مهر ۱۳۱۱ و شهید در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ در دهلاویه سوسنگرد است؛ سیاستمدار، فیزیکدان، مجاهد فی سبیل‌الله و همراه امام موسی صدر در خدمت به محرومان و مبارزه در لبنان؛ وزیر دفاع، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی، فرمانده دلیر، عارف با اخلاص دفاع مقدس و بنیان‌گذار ستاد جنگ‌های نامنظم. تولدش روز ملی نخبگان و استعدادهای برتر و شهادتش روز بسیج اساتید است.
در بخشی از پیام امام خمینی (قدس سره) به مناسبت شهادت این شهید دانشمند آمده است: «او با سرافرازی زیست و با سرافرازی شهید شد و به حق رسید. هنر آن است که بی‌هیاهوهای سیاسی و خودنمایی‌های شیطانی، برای خدا به جهاد برخیزد و خود را فدای هدف کند، و این هنر مردان خداست.»
چمران نابغه‌ای بود که ناسا او را به استخدام فراخواند، اما برای جهاد و مبارزه، زرق‌وبرق غرب را رها کرد و خود را وقف خدمت به بشریت، اسلام، انقلاب و ایران نمود. او فارغ‌التحصیل نخبه دانشکده فنی دانشگاه تهران بود که با اندیشه خلاق، دانش عمیق و روحیه مسئولیت‌پذیری خویش، به نماد تجلیل از مغزهای متفکر و سرمایه‌های انسانی بدل شد. این خط روشن در ایران، در نسل شهید فخری‌زاده، شهید تهرانچی، شهید فریدون عباسی و شهید احمدی‌روشن‌ها( رضوان الله تعالی علیهم جمیعا )تکثیر شد. این روز فرصتی است برای یادآوری جایگاه نخبگان در اعتلای علمی و اجتماعی کشور.
نخبه کسی است که نعمت‌های الهی در وجود خویش را بشناسد، آن‌ها را به فرصت تبدیل کند و فرصت را در مسیر تکالیف بزرگ‌تر و اولویت‌دار به‌کار گیرد. نخبه واقعی استعداد خود را در خدمت مأموریت‌های تحول‌ساز، منفعت عمومی، نظم اجتماعی، امنیت ملی، اقتدار کشور و خدمت به بشریت قرار می‌دهد و در برابر اهداف شوم دشمنان بشریت می‌ایستد.
امروز «خِردکُشی» و ترور تبهکارانه دانشمندان، با بمباران وحشیانه و ضدانسانی رژیم صهیونیستی، در برابر دیدگان جهانیان و بدون هیچ مانعی صورت می‌گیرد؛ این جنایت، چهره کثیف و وحشیانه تمدن غربی را به نمایش می‌گذارد: تمدنی که علم را از ایمان جدا کرده و دانش را در خدمت ستمکاران قرار داده است.
یکی از آسیب‌های جدی نخبگی، غفلت از هویت تاریخی و تمدنی، ارزش بزرگ انسانی و ثمره دانش و خرد است. دشمنان بشریت با شکار مغزها، دانش نخبگان را می‌ربایند و در خدمت اهداف ضدانسانی و استعمار فرانو به‌کار می‌گیرند. برخی این معضل را صرفاً به مشکلات مالی و کمبود امکانات تقلیل می‌دهند؛ در حالی‌که ریشه اصلی آن را باید در غفلت تمدنی، ضعف هویت دینی و عزت ملی جست‌وجو کرد. نخبگانی که همچون شهید چمران به ایران و اسلام عشق می‌ورزند، هرگز حاضر نمی‌شوند تنها برای رفاه بیشتر، پشت به ملت و هویت خویش کنند.
هدایت و حمایت از نخبگان باید چندبُعدی باشد:
تقویت باورها و هویت فرهنگی–دینی؛ پرورش غیرت ملی و دینی در کنار دانش تخصصی.
حمایت‌های مادی و زیرساختی؛ رفع نیازهای واقعی علمی، فناورانه و پژوهشی.
جهت‌دهی مأموریت‌محور؛ پیوند استعدادها با حل مسائل اساسی کشور و امت اسلامی.
حکمرانی داده‌محور؛ شناسایی دقیق استعدادها و استفاده هدفمند از ظرفیت آنان.
امروز نمونه‌های درخشانی از «جهاد نخبگان» را پیش‌روی خود داریم؛ نخبگان انسانی ناوگان صمود و حنظله که با تکیه بر دانش، تعهد و مسئولیت انسانی، برای کمک بشردوستانه به مظلومان غزه شتافتند و با اراده‌ای مقاوم در برابر نسل‌کشی رژیم صهیونیستی ایستادند. این حرکت‌ها نشان می‌دهد که نخبگی تنها به علم و تخصص محدود نمی‌شود، بلکه در پیوند با ایمان، غیرت و مسئولیت اجتماعی معنا می‌یابد.
آینده ایران قوی و بازسازی امت اسلامی در گرو «جهاد نخبگان» است؛ جهادی که علم و ایمان، عقلانیت و معنویت، غیرت و شرف ملی، تخصص و تعهد، و هویت و مسئولیت را درهم می‌آمیزد و مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی را هموار می‌سازد.
رهنمود رهبر معظم انقلاب به نخبگان
«شما که علم دارید، این علم شما را مسئول می‌کند. یعنی باید هم از علمتان به نفع مردم استفاده کنید و هم از اعتباری که این علم به شما داده به نفع مردم بهره ببرید. شما اگر در دانش هسته‌ای، پزشکی، فیزیک، مدیریت یا هر دانش دیگری رتبه‌ای علمی به‌دست آوردید، این برای شما در هر دو جهت مسئولیت ایجاد می‌کند؛ هم خود آن دانش باید در خدمت مردم قرار بگیرد و هم اعتباری که به‌خاطر این علم یافته‌اید. امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «وَ ما أَخَذَ اللّهُ عَلَى العُلَماءِ أَلّا یُقِرّوا عَلى کِظَّهِ ظالِمٍ وَ لا سَغَبِ مَظلومٍ» (خطبه ۳ شقشقیه نهج‌البلاغه ).
خدای متعال از علما و دانشمندان پیمان گرفته است که پرخوری ستمگر و گرسنگی مظلوم را تحمل نکنند؛ بلکه واکنش نشان دهند.» (۲۵/۰۷/۱۴۰۲)
«یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ» (مجادله، ۱۱).
۱۴۰۴/۷/۱۱
عباس کعبی
جهاد نخبگان و استعدادهای برتر
ماهنامه مرکز
